Kategoria: Wydawnictwa

Tom 1. Ogólne pojęcia anatomiczne Narządy ruchu

Tom 2. Narządy wewnętrzne

Tom 3. Głowa, szyja i układ nerwowy

Twórca atlasu, prof. Robert Johannes Sobotta (1869–1945) urodził się w Bonn w Niemczech, był profesorem i dyrektorem Instytutu Anatomii Uniwersytetu w Bonn. Pierwsze wydanie jego dzieła w trzech częściach ukazało się w latach 1904-1907 w Würzburgu nakładem wydawnictwa JK Lehmans Verlag. Od tego czasu w ciągu 113 lat różni redaktorzy wprowadzili do atlasu pewne dodatki i ulepszenia, ale dziedzictwo i mysl prof. Sobotty jest nadal kontynuowane.

Atlas został przetłumaczony na 18 języków i jest to prawdopodobnie najczęściej tłumaczony atlas anatomiczny na świecie. Ostatnia, 24. edycja została opublikowana w języku niemieckim w 2017 i została przetłumaczona na język polski w 2019 roku. Atlas składa się z trzech części:

Tom 1: Ogólne pojecia anatomiczne i narzady ruchu
Tom 2: Narzady wewnętrzne
Tom 3: Głowa, szyja i uklad nerwowy

W każdym tomie oprócz omówienia najważniejszych zagadnień znajdują się  opisy kilku wybranych przypadków klinicznych pokazujących opisane struktury anatomiczne w szerszym kontekście. Na końcu każdego rozdziału są krótkie pytania sprawdzające, mające na celu zaangażowanie czytelników i utrwalenie nabytej wiedzy. Każda ilustracja jest opisana dokładnie i wyczerpująco, jakość rysunków jest niezwykle precyzyjna. Do kolorowych rycin dodano liczne zdjęcia tomograficzne oraz magnetycznego rezonansu jądrowego.

Publikacja wydana została jako katalog wystawy czasowej „Medycyna w sztuce”, zorganizowanej przez Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK w 2016 r. Bogato ilustrowana książka prezentuje fotografie wystawionych eksponatów: działa malarskie, instalacje, zdjęcia, rzeźby i animacje, autorstwa takich artystów jak: Marina Abramovic, Alina Szapocznikow, Wilhelm Sasnal, Tadeusz Kantor czy Jürgen Klauke. Wizerunkom obiektów towarzyszą krótkie opisy oraz biogramy twórców. Na publikację składa się również sześć tekstów o tematyce treściowo nawiązującej do tytułu wystawy, w tym m.in.: tekst o kolekcji Josephinum autorstwa Christiane Druml i Moritza Stipsicza oraz esej Axela Hinricha Murkena „Sztuka uzdrawiania w twórczości Josepha Beuysa”. Wszystkie teksty przetłumaczone zostały na język angielski.

Zbiór patologiczno-anatomiczny w Narrenturm jest największym i najstarszym tego rodzaju. Pięciokondygnacyjna rotunda Narrenturm, w której obecnie mieści się muzeum,  jest budowlą  wyjątkową ze względu na swoją architekturę.  Znajduje się na miejscu dawnego szpitala i jest pierwszą budowlą zbudowaną wyłącznie dla osób chorych psychicznie.

W Narrenturm, w 1971 roku zainstalowano zbiór instytutu patologiczno-anatomicznego, który powstawał od 1796 r. i rozrósł się do muzeum liczącego około 50000 i obiektów. Książka zawiera 592 kolorowe zdjęcia oraz teksty wprowadzające do historii anatomii, opieki zdrowotnej w epoce Oświecenia, historii szpitala i zbioru patologiczno-anatomicznego. W części obrazowej kości (szkielety), preparaty „mokre”, obrazy chorób w postaci ran, protokoły sekcji i kolekcja weterynaryjna są podsumowane w rozdziałach.

Teatr anatomiczny wyznacza centralne miejsce dla medycyny europejskiej w okresie nowożytnym. Na wielu ciałach przeprowadzano sekcje zwłok w celach badawczych. Przyszli chirurdzy, lekarze, położne i farmaceuci uzyskiwali dzięki temu głęboki wgląd w strukturę ludzkiego ciała. Wydarzenia te były też dostępne szerszej publiczności, która gromadziła się  aby zorientować się w formie i funkcji wymyślonej przez Boga machiny ciała, która po śmierci tak nagle i nieuchronnie padła ofiarą nietrwałości.

W oparciu o nieistniejący już berliński teatr anatomiczny, który został otwarty w 1713 r., niniejsza publikacja przedstawia różne formy kształtowania tej medycznej formy nauczania na przykładzie wielu teatrów anatomicznych w XVIII wieku. Książka bada ich osadzenie w lokalnych infrastrukturach medycznych, a tym samym ich rolę w tworzeniu struktur wczesnego nowoczesnego systemu opieki zdrowotnej.

Ponadto teatr anatomiczny staje się stałym punktem i źródłem inspiracji dla rozwoju kolekcji preparatów medycznych: tutaj uzyskiwano, utrwalono i konserwowano serce, mózg, wątrobę, nerki i kamienie żółciowe. Nierzadko zdarzało się, że przedmioty te trafiały do prywatnych kolekcji anatomicznych i muzeów – stawały się przedmiotem dumy kolekcjonerów, służyły do nauczania i  jako obiekty do badań naukowych.