Właśnie trafiły do nas nowe depozyty – są to przedwojenne modele anatomiczne które użyczono nam dzięki uprzejmości kierownika Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej prof. Bogdana Ciszka. Wykonane z gipsu (często także z dodatkiem papieru typu „mache”) oraz ręcznie malowane, modele takie stały się popularnymi materiałami dydaktycznymi do nauki anatomii na początku XX wieku oraz praktycznym zamiennikiem trudno dostępnych zwłok ludzkich.
Wszystkie trzy modele będą świetnym dodatkiem do naszej otwieranej w zimę 2021 roku wystawy stałej. Jednym z nich jest prezentowana na zdjęciach 1 i 2 męska figura z wyeksponowaną muskulaturą. Lewe ramię jest uniesione ze zgiętą w łokciu wyprostowaną ręką. Prawe ramię jest lekko zgięte, skierowane w dół z dłonią złożoną do góry. Ułożenie nóg powoduje skręcenie bioder. Ta pozycja pozwala na określenie i uwidocznienie określonych grup mięśni rąk i nóg, górnej części klatki piersiowej i bioder zarówno w stanie rozciągniętym i napiętym (po lewej stronie figury), jak i zgiętym i nieco zrelaksowanym (po prawej stronie modelu). Od XVIII wieku do tego rodzaju przedstawienia anatomicznie dopracowanego „mięśniaka” bez skóry odnosi się francuskie określenie écorché (obdarty ze skóry) – zarówno w historii sztuki, jak i medycynie.
Najwcześniejsze potwierdzone przedstawienia artystycznych écorchés pochodzą z okresu renesansu. Zachowało się wiele rysunków écorché autorstwa Leonarda da Vinci (1452–1519), na przykład studium ramienia z wyciągniętą do dołu w czterech pozycjach ręką (1509–1510), którą pokazujemy na ostatnim zdjęciu. Inne znane przykłady to „Ecorche” Jean Antoine Houdona z 1767 roku, „Św. Bartłomiej” Marco d’ Agrate z 1562 roku czy „Smugglerius” Williama Pinka z 1864 roku.
Wszystkie te słynne przedstawienia wraz ze zdjęciami i opisami zostały zamieszczone w dziale Sztuka—Dzieła Sztuki . Zapraszamy do lektury!
Zdjęcia: Dział Fotomedyczny WUM